Γιάννης Στοΐτσης
CEO FOODAKAI
Ένας βασικός μοχλός ανάπτυξης και εξέλιξης της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών είναι η ψηφιοποίηση, μια τάση που κυριαρχεί κι έχει ήδη μετασχηματίσει τομείς όπως αυτούς της οικονομίας και του marketing.
Σήμερα, με τη βοήθεια της ψηφιοποίησης, ο τρόπος με τον οποίο παράγονται, επεξεργάζονται και φτάνουν τα τρόφιμα στους καταναλωτές αλλάζει συνεχώς, εκσυγχρονίζεται και βελτιώνεται. Έχουμε ήδη αισθητήρες που παρακολουθούν τις συνθήκες παραγωγής και αποθήκευσης πρώτων υλών, νέους τρόπους γρήγορης και αποτελεσματικής αναγνώρισης της προέλευσης και σύνθεσης των προϊόντων, συστήματα που βοηθούν στη στόχευση του marketing και επιτρέπουν την πρόβλεψη πωλήσεων, πλατφόρμες που παραδίδουν φρέσκα προϊόντα κατευθείαν από τη παραγωγή στην κατανάλωση αλλά και τα πρώτα σούπερ μάρκετ στα οποία ο καταναλωτής μπορεί να ψωνίσει άμεσα και γρήγορα μόνος του, με τη χρήση κινητού και χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας.
Η ψηφιοποίηση του τομέα των τροφίμων έχει ήδη δημιουργήσει μια πληθώρα δεδομένων που προέρχονται από το επίπεδο του χωραφιού, της παραγωγής, της επεξεργασίας, της εφοδιαστικής αλυσίδα, της αγοράς και κατανάλωσης. Δεδομένα που αφορούν στις συνθήκες παραγωγής, τις προδιαγραφές προϊόντων, τη νομοθεσία, τις μη συμμορφώσεις, τις συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς, την προώθηση και τις πωλήσεις. Πώς όμως μπορεί η βιομηχανία τροφίμων και ποτών να εκμεταλλευτεί τα πολλά αυτά δεδομένα; Ποια αξία μπορούν αυτά τα δεδομένα να δημιουργήσουν;
Σήμερα, υπάρχουν ώριμες τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, ανάλυσης δεδομένων, επεξεργασίας και οπτικοποίησης δεδομένων που επιτρέπουν την αποτελεσματική διαχείριση τους και την εξαγωγή συμπερασμάτων, ιδιαίτερα σημαντικών για να υποστηρίξουν κρίσιμες αποφάσεις. Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα αυτά για να πάρει ιδιαίτερα σημαντικές αποφάσεις σε τομείς όπως η ασφάλεια τροφίμων, η ποιότητα, η εμπορική πολιτική, η προώθηση, η ανάπτυξη νέων προϊόντων, την ποιότητα, την ασφαλεια των προϊόντων και τις πωλήσεις. Τα οφέλη από τη σωστή διαχείριση των δεδομένων περιλαμβάνουν την αύξηση των πωλήσεων, την ενίσχυση της προσέγγισης για την ασφάλεια και την ποιότητα, τη βελτιστοποίηση παραγωγής, την ενίσχυση της καινοτομίας, την αύξηση της απόδοσης μιας επένδυσης, αλλά και την ανάπτυξη εμπιστοσύνης και ικανοποίησης από την πλευρά των καταναλωτών.
H σημασία των δεδομένων και της διαχείρισής τους για την ασφάλεια και την ποιότητα ενός προϊόντος είναι μεγάλη. Η βιομηχανία πρέπει να διαχειριστεί τεράστιους όγκους δεδομένων που σχετίζονται με τη νομοθεσία της κάθε χώρας στην οποία πωλείται το προϊόν, την ιχνηλασιμότητα για κάθε παρτίδα, τις προδιαγραφές προϊόντος, πρώτης ύλης και συστατικών, τις διαδικασίες επεξεργασίας μιας πρώτης ύλης, την επαλήθευση διαδικασιών, τα αποτελέσματα αναλύσεων, τα αποτελέσματα ελέγχων και επιθεωρήσεων, τις πιστοποιήσεις, τις μη συμμορφώσεις, τις ανακλήσεις και τα παράπονα. Ακούγεται περίπλοκο και δύσκολο; Πιθανότατα είναι. Αν αναλογιστεί κανείς το φορτωμένο πρόγραμμα των ανθρώπων που δουλεύουν σε μια εταιρεία τροφίμων και την ετερογένεια της πληροφορίας, φαντάζει σχεδόν αδύνατον.
Οι ειδικοί της ποιότητας και ασφάλειας τροφίμων στις εταιρείες καλούνται να διαχειριστούν καθημερινά την πληθώρα αυτών των δεδομένων και να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις. Σημαντική παράμετρος στις αποφάσεις αυτές είναι ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα για μακρύ χρόνο αντίδρασης. Όταν εντοπιστεί μια απόκλιση στη γραμμή παραγωγής ο ειδικός ποιότητας και ασφάλειας πρέπει να έχει όλα τα δεδομένα στα χέρια του για να πάρει την καλύτερη απόφαση ή/και να κάνει σχετική εισήγηση στη διοίκηση. Θα πρέπει να μπορεί να δει όλα αυτά τα δεδομένα από έναν κεντρικό πίνακα ελέγχου, συνδεδεμένα, να έχει τη δυνατότητα εντοπίσει τάσεις και να ενημερώνεται συνεχώς για σημεία με αυξημένη επικινδυνότητα. Η αποτελεσματική διαχείριση δεδομένων δεν αφορά μόνο σε θέματα συμμόρφωσης με τη νομοθεσία αλλά επεκτείνεται στην καλύτερη κατανόηση μιας απόκλισης, την αναγνώριση των σημείων της αλυσίδας που επηρεάστηκαν από αυτή και τον εντοπισμό της αιτίας η οποία προκάλεσε την απόκλιση.
H αποτελεσματική διαχείριση των δεδομένων που αφορούν στην ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων θα επιτρέψει την έγκαιρη αναγνώριση τάσεων και τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων που μπορούν να προλάβουν μια απόκλιση ή ανάκληση η οποία μπορεί να κοστίσει πολλά σε μια εταιρεία τροφίμων. Μπορεί να συμβάλλει στην προστασία του brand της εταιρείας και στην αύξηση των οικονομικών αποτελεσμάτων της.
Ας δούμε το συγκεκριμένο παράδειγμα των δεδομένων που αφορούν σε ανακλήσεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Τα νέα πρότυπα του GFSI (https://www.tuv-nord.com/us/en/food-safety/) απαιτούν η εταιρεία τροφίμων να παρακολουθεί συνεχώς νέους κινδύνους και να κάνει εκτίμηση της επικινδυνότητας για τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιεί και τα προϊόντα που παράγει χρησιμοποιώντας την παγκόσμια πληροφορία για τις ανακλήσεις.
Για να κάνει κανείς εκτίμηση επικινδυνότητας με βάση πραγματικά και πρόσφατα στοιχεία θα πρέπει να ξεκινήσει να ψάχνει όλες τις πηγές πληροφορίας όπως το RASFF (https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/), οι οποίες μπορούν να δώσουν στους ειδικούς της ασφάλειας τροφίμων μία καλή εικόνα για τα συμβάντα. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς μηχανές αναζήτησης όπως το Google, για να βρει μια ανάκληση και να λαμβάνει alerts. Καθώς θα συνεχίζει να ψάχνει για να έχει πλήρη εικόνα θα πρέπει να κάνει αναζήτηση σε βάθος σε διάφορες πηγές στο Ιnternet, να κατεβάσει αρχεία, αναφορές και στη συνέχεια να βάλει πολύ χρόνο να κάνει ανάλυση στην πληροφορία προκειμένου να βγάλει ένα ασφαλές συμπέρασμα. Ακόμα πιο δύσκολο είναι να υπολογιστούν στατιστικά με βάση αυτήν την πληροφορία. Σε πολλές περιπτώσεις η ανάλυση απαιτεί γνώση και εμπειρία στην συλλογή και επεξεργασία δεδομένων καθώς και σε στατιστική.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί συστήματα για να δώσουν πραγματικές και ουσιαστικές απαντήσεις σε αυτό. Τα συστήματα αυτά δίνουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε όλη την παγκόσμια πληροφορία για τα συμβάντα ασφάλειας τροφίμων που ανακοινώνονται καθημερινά και επιτρέπουν την εκτίμηση της επικινδυνότητας για τις πρώτες ύλες, τα συστατικά και τα τελικά προϊόντα. Ένα τέτοιο σύστημα, το FOODAKAI (www.foodakai.com), αναπτύχθηκε από Ελληνική Startup και σε συνεργασία με την TÜV HELLAS (NORD GROUP).
Αλλά, ας δούμε τι θα γινόταν αν αύριο είχατε ένα τέτοιο σύστημα. Ας θεωρήσουμε το σενάριο στο οποίο ο υπεύθυνος ποιότητας μίας εταιρείας τροφίμων θα πρέπει να κάνει εκτίμηση επικινδυνότητας για τα φιστίκια που χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη προκειμένου να τεκμηριώσει το πλάνο αναλύσεων σε έναν πελάτη ή ενόψει μιας επιθεώρησης. Χρησιμοποιώντας ένα τέτοιο σύστημα μπορεί άμεσα να δει
- ποια είναι τα συμβάντα για τα φιστίκια τα τελευταία χρόνια,
- ποιοι είναι οι κίνδυνοι και ποια η τάση που παρουσιάζουν
- αναλυτικά, ποιοι είναι οι κίνδυνοι για συγκεκριμένες περιοχές προέλευσης από τις οποίες προμηθεύεται τα φιστίκια
Αφού πάρει όλη αυτή την πληροφορία, μπορεί να φτιάξει και την αναφορά επικινδυνότητας απλά, γρήγορα, με μερικά μόνο κλικ, και να ρυθμίσει το σύστημα ώστε να λαμβάνει ειδοποιήσεις κάθε φορά που υπάρχουν νέα συμβάντα για φιστίκια.
Σχετικά με το FOODAKAI
Tο FOODAKAI (www.foodakai.com) είναι ένα ευφυές σύστημα το οποίο δίνει τη δυνατότητα πλήρους ενημέρωσης και εκτίμησης της επικινδυνότητας με βάση όλα τα συμβάντα ασφάλειας τροφίμων που ανακοινώνονται καθημερινά και όλα αυτά που έχουν ανακοινωθεί από το 1980 μέχρι σήμερα. Το σύστημα καλύπτει όλους τους κλάδους τροφίμων και όλους τους τύπους κινδύνων (χημικοί, βιολογικοί, αλλεργιογόνα, νοθεία, απάτη, μετανάστευση, οργανοληπτικά χαρακτηριστικά). Το FOODAKAI αναπτύχθηκε συνδυάζοντας νέες τεχνολογίες με την επιστημονική γνώση και την εμπειρία ειδικών από το χώρο των τροφίμων.
Για περισσότερες πληροφορίες ή για να ζητήσετε ένα demo του συστήματος μπορείτε να επικοινωνήσετε με email στο info@foodakai.com.