Συνέντευξη Δ. Πουλάκη, Διευθυντή Ποιότητας, Υγιεινή/Ασφάλειας και Περιβάλλοντος του BU ΜΕΤΚΑ-EPC της ΜΥΤΙΛΙΝΑΙΟΣ Α.Ε.
Η METKA αποτελεί τον τομέα επιχειρηματικής δραστηριότητας της ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. για την κατασκευή εξειδικευμένων ενεργειακών έργων ευρείας κλίμακας, που καλύπτουν το πλήρες φάσμα της Μελέτης - Προμήθειας - Κατασκευής (EPC), αλλά και την βιομηχανική παραγωγή υψηλής τεχνογνωσίας, με παρουσία στους τομείς Ενέργειας, Υποδομών και Άμυνας. Ο Φορέας TÜV HELLAS (TÜV NORD) έχει πιστοποιήσει τη ΜΕΤΚΑ σύμφωνα με τα συστήματα ISO 9001, ISO 14001 και OHSAS 18001 στα business units METKA EPC UNIT, ELEMKA SA, POWER PROJECTS και METKA EGN LTD.
1) Πως βλέπετε να εξελίσσεται η πορεία του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα της μεταμνημονιακής εποχής και τι θα πρέπει να αλλάξει ώστε το «comeback» του κατασκευαστικού κλάδου να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή;
Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για το προσεχές μέλλον στον κατασκευαστικό κλάδο. Ο χώρος, που υπολείπεται αισθητά του ευρωπαϊκού μέσου όρου, είναι των υποδομών. Αλλά δεν βλέπω να είναι ώριμη η οικονομία και η κεντρική διοίκηση για τη χρηματοδότησή τους. Επίσης σχήματα παραχωρήσεων ή συμπράξεων ιδιωτικού-δημόσιου τομέα βλέπω να συναντούν πολλαπλά εμπόδια. Ο χώρος της περιβαλλοντικής κατασκευαστικής δραστηριότητας, αν και ο πλέον ευνοούμενος από πλευράς παγκόσμιας χρηματοδότησης, επίσης υπολείπεται σε προγραμματισμό διακηρύξεων αλλά και προετοιμασία του τεχνικού κόσμου. Ο χώρος των υπηρεσιών υποστήριξης (μελέτες, εργαστήρια) υπολείπεται σε εκσυγχρονισμό. Η ενέργεια στην παραδοσιακή της μορφή (θερμικά εργοστάσια) είναι κορεσμένη, αλλά θα δώσει ενδιαφέρον με την αναγκαστική απόσυρση ή την ανακαίνιση λιγνιτικών μονάδων. Οι ΑΠΕ έχουν ένα περιθώριο ανάπτυξης αλλά δεν υπάρχει ισχυρό κίνητρο για ιδιωτικές επενδύσεις. Ο πιο αισιόδοξος κλάδος είναι ο ‘τουρισμός’, όπου πρέπει να γίνει ιδιαίτερα προσεκτική διαχείριση, ώστε να μην παρατηρηθούν φαινόμενα υπερπροσφοράς. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο ίδιος ο κλάδος δεν μπορεί να οδηγήσει την κατασκευαστική ανάπτυξη, αλλά αυτή θα έρθει σαν αποτέλεσμα οικονομικών δραστηριοτήτων. Πρέπει να δημιουργηθούν τα κίνητρα ώστε να προχωρήσουν επενδύσεις σε υποδομές, τουρισμό, ενέργεια και περιβάλλον. Τη λύση αυτή πρέπει να την δώσει η κεντρική εξουσία με κατάλληλη πολιτική. Αν συμφέρει τους επενδυτές η τοποθέτηση στους χώρους που προανάφερα είναι βέβαιο ότι η κατασκευαστική δραστηριότητα θα ανταποκριθεί.
2) Από τα δημοσιευμένα στοιχεία φαίνεται ότι η ΜΕΤΚΑ δραστηριοποιείται περισσότερο στο εξωτερικό από ότι στην Ελλάδα. Που οφείλεται αυτό;
Η ΜΕΤΚΑ είχε δραστηριότητα σε δύο χώρους. Την κατασκευή ενεργειακών έργων και τη βαριά βιομηχανική παραγωγή με πελάτη την ‘ενέργεια’ και την ‘άμυνα’. Τα τελευταία χρόνια έκανε διείσδυση και στον χώρο των υποδομών με σιδηροδρομικό έργο.
Πριν μια δεκαετία η ζήτηση ενεργειακών έργων παγκοσμίως ήταν πολύ μεγάλη. Με δεδομένο την πετυχημένη ολοκλήρωση τριών μεγάλων θερμικών μονάδων, ως αυτόνομη επιχείρηση (EPC Contractor), αλλά και την μακρόχρονη ιστορία της ως ‘Ανεγέρτη’, τόλμησε και τελικά πέτυχε, να κερδίσει την εμπιστοσύνη μεγάλων πελατών, (κρατικών και ιδιωτών) σε χώρες πέραν της Ελληνικής επικράτειας.
Η πορεία εντός της Ελληνικής αγοράς ήταν η μία παράμετρος επιτυχίας και φυσικά η βούληση της διοίκησης ήταν η άλλη. Η ανάληψη της διακινδύνευσης από μεριάς ιδιοκτησίας και η εμπιστοσύνη της πελατείας είναι οι δύο λόγοι της πετυχημένης εξωστρεφούς συμπεριφοράς.
3) Πώς κρίνετε ότι έχει επηρεάσει η πολλαπλή πιστοποίηση τη δράση και τη λειτουργία της εταιρείας; Σε ποιους τομείς εντοπίζετε τη σπουδαιότερη επιρροή;
Το καθήκον της επιχείρησης είναι να ικανοποιεί απαιτήσεις των ενδιαφερομένων μερών. Όταν οι απαιτήσεις είναι οι τεχνικές συμβατικές υποχρεώσεις την ικανοποίηση την λέμε ‘ποιότητα’, όταν είναι οι περιβαλλοντικοί όροι, από όπου και αν τίθενται, την λέμε περιβαλλοντική διαχείριση, όταν είναι οι εργαζόμενοι, τόσο της ΜΕΤΚΑ όσο και των υπεργολάβων αλλά και των τελικών χρηστών του έργου, την λέμε διαχείριση Υγιεινής και ασφάλειας.
Και στου τρεις αυτούς τομείς υπάρχει κεντρική δέσμευση για συμμόρφωση των απαιτήσεων, ικανοποίηση των ενδιαφερόμενων και βελτίωση των επιδόσεων. Είναι αρκετά χρόνια που έχει γίνει κατανοητό ότι η υλοποίηση των δεσμεύσεων αυτών οδηγεί στο συμφέρον της επιχείρησης. Η ενιαία προσέγγιση και στοχοθέτηση προφυλάσσει από αντιφατικές ενέργειες (π.χ. βελτίωση της ποιότητας αλλά περιορισμό της ασφάλειας ή το αντίθετο). Συντονίζει μεθοδολογίες βελτίωσης, ελέγχου και προσανατολισμού στο αποτέλεσμα. Αφυπνίζει όλα τα μέρη σε παράλληλο ενδιαφέρον
4) Η δραστηριοποίηση της εταιρείας στο εξωτερικό, μέσα από την ευρύτητα και τη σπουδαιότητα των έργων που αναλαμβάνει, επηρεάζεται από τις ανωτέρω πιστοποιήσεις;
Η έκταση των δραστηριοτήτων διαχείρισης της ποιότητας, του περιβάλλοντος και της υγιεινής-ασφάλειας στη ΜΕΤΚΑ, είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σύγκριση με οπουδήποτε τεχνική εταιρεία στην Ελλάδα.
Οι λόγοι που η διοίκηση προβαίνει σε τέτοια απόφαση είναι δυο:
- Ο ένας είναι η κατανόηση, ότι η υστέρηση στην ικανοποίηση των παραπάνω σε κάθε περίπτωση ζημιώνει τη ΜΕΤΚΑ σε βραχυχρόνια αλλά και μακροχρόνια βάση.
- Ο δεύτερος είναι ότι ο ‘πελάτης’ δεν είναι διατεθειμένος να ανεχθεί οπουδήποτε έκπτωση, αλλά αντίθετα επιβραβεύει τη βελτίωση.
Στα μοντέλα ανάπτυξης έργων με τις μεθοδολογίες των δημοπρατήσεων του Ελληνικού δημοσίου, το ενδιαφέρον του κατασκευαστή απομακρύνεται από τη συμμόρφωση των απαιτήσεων γιατί δεν προκύπτει άμεσα συμφέρον από αυτή. Μακροπρόθεσμα αποδεικνύεται συχνά ότι οι συνέπειες οδηγούν σε ζημία, τόσο της επιχείρησης όσο και του κύριου του έργου. Σε έργα όμως όπου ο πελάτης πιέζεται από παγκόσμια funds και που το τίμημα συνδέεται με την επίτευξη αποτελέσματος, η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις είναι προς το συμφέρον και των δύο μερών. Πριν την απόδειξη της καλής εργασίας, ένας σοβαρός μάρτυρας για την διασφάλιση του πελάτη, είναι η βεβαίωση από φορέα κατάλληλο, που χαίρει εκτίμησης, ότι ο ανάδοχος έχει σύστημα που διαχειρίζεται την ποιότητα, το περιβάλλον και την υγιεινή-ασφάλεια με ικανοποιητικό τρόπο. Δηλαδή ‘Πιστοποίηση’.
5) Σε μια εταιρεία του δικού σας βεληνεκούς, πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι πιστοποιήσεις;
Το κύριο για τη ΜΕΤΚΑ είναι να διασφαλίζει τις απαιτήσεις. Αυτό είναι το συμφέρον της διοίκησης, των μετόχων, του προσωπικού. Κάθε παρέκκλιση μας ζημιώνει. Η απόρριψη, η διόρθωση, η περιβαλλοντική ζημιά ή το ατύχημα είναι σαφώς ανεπιθύμητα γεγονότα. Πέραν του άμεσου κόστους ή του προστίμου, μας αποκλείει από τη μελλοντική συνεργασία και μειώνει μακροχρόνια την παρουσία μας σε μια χώρα ή σε ένα πελάτη. Ποια επιχείρηση μπορεί να μακροημερεύει αν δεν επιβεβαιώνει την ικανότητά της να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του πελάτη της; Σύμμαχος στο σκοπό αυτό είναι το ανεξάρτητο μάτι του οργανισμού, που θα αναλύσει το γίγνεσθαι και το σύστημα, όπου χωρίς συμφέρον θα αναδείξει αδυναμίες και επιβεβαιώσει τις καλές πρακτικές στην επιχείρηση. Τα third party AUDITS είναι ο ασφαλέστερος και αντικειμενικότερος τρόπος επιβεβαίωσης της καλής εργασίας. Είναι ο πιο φιλικός τρόπος διερεύνησης αποκλίσεων και βοήθειας προς βελτίωση. Ή με άλλα λόγια: η πιστοποίηση μας βοηθάει για την διαφύλαξη από την παρέκκλιση.
6) Ποια η εμπειρία της συνεργασίας σας με τον Φορέα TÜV HELLAS (TÜV NORD); Αποτελεί η πιστοποίηση από φορέα κύρους απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη εφαρμογή των προτύπων;
Με την TÜV HELLAS (TÜV NORD) η συνεργασία έχει ξεπεράσει τα είκοσι χρόνια. Πιστεύουμε ότι όλη αυτή την περίοδο έχουμε ωριμάσει και εμείς σαν επιχείρηση αλλά και η TÜV HELLAS (TÜV NORD) ως φορέας.
Ζήσαμε τις τροποποιήσεις του ISO 9001 από το 1994 μέχρι και το 2015. Οι επιθεωρητές είναι καλοδεχούμενοι. Συνήθως συμφωνούμε αλλά και όταν διαφωνούμε έχουμε τη διάθεση κατανόησης και συνεργασίας. Επιθεωρήσεις μας κάνουν και άλλοι οργανισμοί και πελάτες, κυρίως σαν 2nd party audits. Επίσης εκτελούμε επιθεωρήσεις και εμείς σε προμηθευτές μας.
Ο ανεξάρτητος οργανισμός όμως οφείλει να αποδεικνύει την επάρκειά του και τη ακεραιότητα της κρίσης του συνεχώς. Τότε αποτελεί αξία για την επιχείρηση που τον επέλεξε. Δεν μας ενδιαφέρει το πιστοποιητικό για βιτρίνα, αλλά η διαβεβαίωση στη διοίκησή μας, ότι το σύστημα λειτουργίας μας, ικανοποιεί τις δεσμεύσεις της απέναντι στα ενδιαφερόμενα μέρη. Η διατήρηση του φορέα πιστοποίησης, και μάλιστα στο σημείο αυτό, όπου ενοποιήσαμε τα συστήματα σε ένα ενιαίο, επιβεβαιώνει την καλή δουλειά που έχει κάνει η TÜV HELLAS (TÜV NORD).
Η ορθή εφαρμογή των προτύπων που καλείται ο οργανισμός να επιβεβαιώσει μπορεί να διασφαλισθεί όταν ο οργανισμός έχει το δικό του ακέραιο σύστημα αλλά και την επάρκεια του προσωπικού για να το υπηρετήσει. Η συνδυασμένη πιστοποίηση δίνει πιστεύω την άνεση στο προσωπικό του φορέα να δει σφαιρικότερα την επιχείρηση και να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στα ουσιαστικότερα σημεία. Η άλλη προϋπόθεση είναι το προσωπικό να έχει την σχετική εμπειρία και την ωριμότητα, ώστε κάθε του παρατήρηση να είναι εύστοχη και στην κατεύθυνση της βελτίωσης. Τότε είναι καλοδεχούμενη.
Ευχαριστούμε, εγώ και οι συνεργάτες μου για τη συνεργασία που επιδείξατε.
Δημήτρης Πουλάκης
Διευθυντής QHSE
Μυτιλιναίος Α.Ε.
BU METKA-EPC